Vakantie is een basisrecht, opgenomen in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Toch is vakantie voor een deel van de bevolking allerminst een evidentie. Sociaal toerisme moet vakantie ook binnen hun bereik brengen.
Drempels overwinnen
Bij sociaal toerisme denkt men vaak dat de vakantiegangers die er gebruik van maken over een beperkt budget beschikken. In werkelijkheid is het gebrek aan centen slechts één van de vele drempels die mensen beletten om op vakantie te gaan.
Andere drempels zijn bijvoorbeeld het hebben van bijzondere zorgnoden of een beperking. Ook voor mensen met een bepaalde allergie, eenoudergezinnen met kinderen en nieuw samengestelde gezinnen met veel kinderen, is vakantie geen evidentie. Hetzelfde geldt voor laaggeschoolden of anderstaligen, mensen die niet over een computer beschikken, en ga zo maar door.
Heel vaak speelt een combinatie van meerdere en verschillende drempels. We moeten meer aandacht hebben voor de hele keten in het vakantieproces. Die keten begint bij de meest kwetsbare groepen al bij 'het zin hebben in vakantie'.
Aanpak op maat
Een goede aanpak is een aanpak op maat. Ieder individu, elk gezin of elke groep die op vakantie wil, moet een geschikt aanbod vinden. Steunpunt Vakantieparticipatie levert hier schitterend werk. Het heeft er sinds de oprichting in 2011 al voor gezorgd dat meer dan 160.000 mensen die leven in armoede op vakantie konden gaan. De in juli opgerichte website Vakantieschakel slaagt er niet alleen in de kwetsbare vakantieganger in contact te brengen met een gepast aanbod, maar begeleidt en ondersteunt hem ook.
Omdat er diverse en soms complexe noden zijn, moeten we zorgen voor een zo breed mogelijk aanbod. Vroeger had je enkel de gekende vakantiekolonies en de verzuilde zorgvakantiecentra. Gelukkig is het aanbod vandaag veel breder. Want ook commerciële spelers zijn mee op de kar van het sociaal toerisme gesprongen. Logiesuitbaters willen vanuit maatschappelijk oogpunt iets terugdoen en bieden ook mensen geconfronteerd met drempels een aangename vakantie.
Uiteraard blijven de sociaal erkende vakantiecentra een belangrijke rol spelen. Alleen al hun ervaring moeten we koesteren. Meer en meer werken die vakantiecentra volgens een realistisch businessmodel en staan ze ook open om de klassieke verzuiling te laten vallen. Vergeten we ook in het sociaal toerisme zeker de rol en de betekenis niet van het jeugdtoerisme. Het is dikwijls via de zee- of bosklassen of via de kampen van de jeugdbewegingen dat kinderen voor het eerst op vakantie gaan. Tenslotte is er nog de dagrecreatie. Een dagje uit kan wonderen doen, ook voor mensen geconfronteerd met drempels.
De overheid aan het werk
Alle ingrediënten voor sociaal toerisme liggen vandaag op tafel. Toch is er nog werk aan de winkel. Nieuwe maatschappelijke evoluties en inzichten maken verandering nodig. Verandering met het oog op verbetering en vooruitgang. Uit hoorzittingen vorige week in het Vlaams Parlement bleek duidelijk dat er nood is aan een efficiënter subsidiesysteem.
Suggesties daarvoor komen uit de sector zelf. Zo wordt met het idee gespeeld om subsidies te koppelen aan een beleidsplan met nieuwe accenten. Ook impulssubsidies moeten mogelijk worden, om innovatie en experimenten in de sector aan te moedigen. Verder horen we een duidelijke vraag naar meer ondersteuning en het stimuleren van het netwerkmodel dat kennisdeling en het uitwisselen van ervaring mogelijk maakt.
De bestaande ondersteuningspunten kunnen geheroriënteerd worden. Rap-op-Stapkantoren (laagdrempelig reisbemiddelingskantoor, nvdr), maar ook lokale besturen, netwerken van mensen in armoede, en vele anderen kunnen een rol spelen. Ook de overheid moet z'n steentje bijdragen.
Vlaams minister-president Geert Bourgeois heeft als Vlaams toerismeminister Toerisme voor Allen (decreet rond sociaal toerisme, nvdr) in Vlaanderen uitgerold. Het heeft onmiddellijk een hoge vlucht genomen. De huidige bevoegde minister, Ben Weyts, gaat op datzelfde elan verder. Een beter bewijs voor het belang dat N-VA hecht aan het sociaal toerisme is er niet. We willen en zullen als partij ook de drijvende kracht zijn achter een positieve aanpassing van het decreet bij de nakende herziening. Zo komt ons einddoel, vakantie voor iedereen, opnieuw dichterbij.